De door opdrachtgevers van bouwprojecten meegeleverde inkoopvoorwaarden worden de laatste tijd steeds grotesker. Niet zelden overstijgen zij in documentomvang veruit het PvE, ook puilen ze uit van de aansprakelijkheden en boetebedingen én zijn ze onderling veelal zeer inconsistent. Als klap op de vuurpijl werd recent contractueel het architectenbureau a priori verantwoordelijk gesteld voor ‘onverwijtbare ontwerpfouten’. Niemand weet natuurlijk wat dat zijn, dus laat staan dat je ze verzekerd krijgt.
Het met consortiumpartners, verzekeraars en opdrachtgevers uitzoeken, uitlijnen en ophelderen van de tsunami’s aan steeds krommer gedachte en gestelde voorwaarden kost veel tijd en energie en levert per saldo weinig op; zeker niet wanneer het totaal onduidelijke eisen betreft. "Gewoon allemaal blind accepteren," leerde mij kort geleden een professor op het gebied van Best Value Procurement. Risico’s en aansprakelijkheidsbeperkingen zijn irrelevant als je maar expertise hebt en kwaliteit levert, is de achterliggende gedachte. En het spaart je ook nog een hoop juridische kosten.
Een verfrissende en verleidelijke stellingname wel, die me bovendien bekend voorkomt van een Chinees contract dat ik vorig jaar tekende. Ondanks dat we al het overeengekomene zo goed mogelijk in Chinese tekens hebben laten vatten, blijken zinnige afspraken over betalingen of aansprakelijkheden nauwelijks te maken. Mocht er iets misgaan, is rechterlijk afdwingen daarmee al helemaal niet aan de orde.
Het contract is zo zuiver pro forma; het gaat niet om wat daarin staat, maar om het contact en wederzijds vertrouwen.
Misschien had de Best Value-professor wel gelijk en vraagt de Nederlandse praktijk inmiddels om zo’n Chinese grondhouding en manier van tekenen; gewoon een krabbel over de volle sneezijde van dat dikke pak papier; nauwelijks meer dan een minuscule druppel inkt per pagina.
Ronald Schleurholts, directeur-architect cepezed, DelftCobouw, 2 mei 2016
carte blanche voor de opdrachtgever
