Op internet circuleren time-lapse video’s waarin Chinezen in ontstellend korte perioden ontstellend grote gebouwen realiseren: in 19 dagen een 57 verdiepingen tellende wolkenkrabber. Voor ons tobbers in het oude Europa spreekt het zeer tot de verbeelding wat men in het land van de draak met prefabricage en vooral ook veel mens- en machinekracht voor elkaar krijgt.
Zo snel als de Chinezen kunnen wij het bij lange na niet, maar ook hier gaat het steeds sneller. Het tempo van ontwerp- en uitvoeringsprocessen is de laatste tijd enorm opgevoerd. Op ons bureau speelt recent een aantal projecten met een doorlooptijd van zes à acht maanden van eerste schets tot ingebruikname. In het beste geval ontstaat een momentum dat alle betrokkenen, van opdrachtgever tot gebruikers, ontwerpers en bouwers stimuleert tot een ‘flow’ waarin zij elkaar goed ‘verstaan’, kleine verschillen gemakkelijk overbruggen en in een hechte samenwerking tot bijzondere resultaten komen.
Maar lang niet altijd. Met de snelheid verdwijnt ook de ruimte voor variatie, voortschrijdend inzicht en verfijning. Bovendien kan niet iedereen voortdurend zo snel schakelen. Dit heeft vaak te maken met de organisatiestructuur en inhoudelijke betrokkenheid van participanten. Zo hebben de architect en aannemer veelal een fulltime team op een project, maar werkt een groot deel van de adviessector bij voorkeur met meerdere specialisten op hetzelfde moment aan een groot aantal projecten tegelijk. Dit leidt tot fragmentatie die een goed afgestemd, integraal ontwerp binnen een uiterst korte tijd behoorlijk in de weg kan staan. Ook de overlap tussen technische uitwerking en detaillering enerzijds en de vroegtijdige start van inkoop en uitvoering anderzijds zet de kwaliteit onder druk.
De drastische, simultane inkorting van zowel voorbereidings- als uitvoeringtijd is veelal vragen om chaos. Een snelle efficiënte uitvoering met lage faalkosten kan in het overgrote deel van de gevallen alleen met een zorgvuldige voorbereiding in de ontwerp- en bouwvoorbereidingsfase. Wellicht zijn dan Chinese bouwsnelheden te benaderen, maar met een West-Europese duurzaamheid en kwaliteit.
Ronald Schleurholts, directeur-architect cepezed, Delft
Cobouw, 2 juni 2015
chinese bouwsnelheden
