‘A breakthrough project’ was de vraag van de succesvolle Chinese ontwikkelaar. Op een mooie locatie naast een duizend jaar oude tempel gaat een echt vernieuwend complex van wonen, werken en ontspannen gerealiseerd worden, respectvol naar de plek maar voor een nieuwe doelgroep en met een ‘Steve Jobs-esthetiek’. Dus geen grote dichtheid van klassieke, bruingele stenen woontorens of typische volglazen kantoortorens.
Een prachtige opgave waaraan we al maanden in intensieve dialoog met de Chinese opdrachtgevers werken. Je moet hierbij voortdurend een balans zoeken tussen de reden dat je gevraagd bent - een onorthodoxe analytische ontwerpaanpak - en een hele reeks logische en minder logische gevoeligheden.
Eenvoudig hanteerbare kwesties betreffen zaken als de bebouwingspercentages, bouwhoogten en rooilijnen. Minder evident is dat per definitie alle woningen zuid georiënteerd moeten worden, terwijl een oost-west oriëntatie qua bezonning en uitzicht toch minstens zo goed is. De obsessie met een zuidelijke oriëntatie verklaart waarom de Chinese steden zijn volgebouwd met in slagorde opgestelde, eenvormige woonschijven.
Echt ingewikkeld wordt het pas wanneer het onuitgesproken regels betreft. Zo zijn de Feng Shui-meesters het nog oneens: mag je woningen nu juist niet rechts of niet links van het tempelcomplex bouwen? Een verkeerde keuze maakt ze onverkoopbaar. Ook moeten grasdaken op gebouwen vermeden worden; dit staat namelijk voor ‘mos op de eikel’ – ofwel een inactief sexleven.
Als architect in China heb je daarmee een veel bredere verantwoordelijkheid voor mens en samenleving dan je je bewust bent. Zo blijkt er volgens een andere Chinese cliënt een evident oorzakelijk verband tussen de neergang van de Chinese beurskoersen en de ingebruikname van de nieuwe Stock Exchange van Koolhaas in Shenzhen. Deze slanke hoge toren heeft dan ook een zwaar ‘afgezakt’ bouwvolume vlak boven de plint. Voor een voorspoedige economie had deze verdikking vanzelfsprekend op de top gemoeten!
Ronald Schleurholts, directeur-architect cepezed, DelftCobouw, 28 maart 2016
lost in translation
