Ter afsluiting van Green Week hield Ingrid Sloots van NEST vandaag een presentatie over natuurinclusieve gebouwen. De noodzaak baart zorgen, maar het brede scala aan oplossingen biedt hoop.
gloomy
Met NEST houden Ingrid Sloots en haar collega’s zich dagelijks bezig met het combineren van natuur en architectuur. In de afgelopen 100 jaar ging de biodiversiteit namelijk 80 procent achteruit. De natuur komt daar wel weer bovenop, ‘die kan zonder ons’, aldus Ingrid. Maar wij kunnen niet zonder de natuur. We moeten anders gaan plannen, zowel in steden als in landbouwgebieden: minder dicht bebouwen, rommelgrondjes rommelig houden, en niet ten behoeve van de isolatie alle gaatjes in een gebouw dichten. ‘Gloomy’, zegt Ingrid bij de cijfers die ze laat zien. Maar, zo houdt ze ons voor: ‘You guys are part of the solution!’
checklist & regelgeving
Naast de bestaande regels voor de bouw, werken veel gemeentes in Nederland met een ‘puntensysteem natuurinclusief bouwen’. Met de Omgevingswet zal het aantal verplichtingen tot natuurbehoud nog meer toenemen. Ingrid adviseert om daar nu al rekening mee te houden, want ontwerpprocessen duren lang en deze wet is waarschijnlijk volgend jaar een feit. Dit kan bijvoorbeeld door een ontwerp te toetsen aan de hand van het stappenplan biodiversiteit, dat NEST ontwikkelde samen met de Vogelbescherming en ontwikkelaar Synchroon (gratis te downloaden). Naast een checklist die je kunt langslopen wordt hierin specifiek uitleg gegeven over hoe je naar een site of bouwopgave kunt kijken. Doe bijvoorbeeld van tevoren onderzoek naar wat er op de kavel leeft en naar wie er overheen vliegen.
samenwerken
Ingrid hamert op het belang om samen te werken, zodat de juiste kennis voor handen is om meer te doen dan de regelgeving voorschrijft. Met landschapsarchitecten en ecologen in het team neem je maatregelen die houtsnijden en kijk je verder dan alleen het gebouw of de kavel. Want het gaat om de complete biotoop: een ‘huis’, goed gezelschap, veiligheid, voedsel. Daarbij is het belangrijkste teamlid misschien nog wel de vogel of het dier zelf: beschouw je die/dat als teamlid, dan houd je er automatisch rekening mee. Zo’n vogel zou dan bijvoorbeeld aan kunnen geven dat hij geen doorsnee vogelkastje wil, maar nestmogelijkheden die zijn geïntegreerd in de gevel. Dieren houden namelijk net als mensen van variëteit.
kleine stappen
Een van de vragen na afloop van de presentatie gaat over de checklist die Ingrid introduceert. Dergelijke normering kan als het sec om afvinken gaat fnuikend zijn voor de creativiteit, merken we nu al. Volgens Ingrid is samenwerking hier een oplossing, bijvoorbeeld met ecologen en liefst in een zo vroeg mogelijk stadium. Een meer existentiële vraag betreft de noodzakelijke mentaliteitsverandering: een mus in je bouwteam is niet genoeg, het uitgangspunt voor elke bouwopgave zou moeten zijn dat we als mensen op de aarde te gast zijn. Hier is Ingrid het grondig mee eens, maar zij benadrukt de waarde van kleine stappen. ‘Jullie hebben invloed’, houdt ze ons voor. Door bijvoorbeeld niet alleen economisch resultaat te willen boeken. En door als architect geen iconische stempels te drukken, maar keuzes te maken die voor mens en dier een blijvende waarde hebben, project na project. Kies de juiste stappen in de huidige realiteit. Dit zijn kleine stappen, maar wel: vooruit.
Meer weten over duurzaamheid bij cepezed? Lees het interview met Tatjana Anholts.
architecten sleutelhouders tot verandering
