Het terugbrengen van stikstof- en ammoniakuitstoot is met de boerenprotesten uiterst urgent. Voor twee laboratoriumprojecten ben ik de laatste maanden regelmatig in de stad waar de basis van dit beleid is gelegd: Parijs. Het is verfrissend en interessant om te zien wat Parijs zelf in gang heeft gezet om de doelstellingen te halen.
Zo stuurt men daar op het verkleinen van de CO2-footprint door te eisen dat alle overheidsgebouwen voor minimaal vijftig procent zijn opgebouwd uit hout of andere materialen van biologische oorsprong; dus ambitieuzer dan de twintig procent van Amsterdam. Het lijkt te werken want je ziet in de Franse hoofdstad opvallend veel houtconstructies in aanbouw en ook in onze ontwerpopgaven leidt de Parijse norm tot verrassende oplossingen.
Maar er is ook een tegenreactie; zo is de brandwetgeving in Parijs recent aangescherpt, waardoor vrijwel al het hout volledig wordt bekleed en uit het zicht verdwijnt. Dat kost arbeid en materiaal, en ondermijnt de puurheid, circulariteit en visuele aantrekkelijkheid van hout. Sommige stadsdelen werken de keuze voor een houten gevelafwerking zelfs actief tegen omdat zij – duurzaam – onafgewerkt hout juist niet aantrekkelijk vinden, vanwege de ongelijkmatige veroudering en onderhoudsintensiteit.
Gelukkig zijn er ook voorbeeldige projecten, zoals de prijswinnende houten woningbouw die onze lokale partner Mars Architectes op een Parijse binnenplaats realiseerde. De houtgevelconstructie wordt hier beschermd door overstekken, alleen de aan zon en regen blootgestelde kopse kanten zijn behandeld.
Misschien lag het aan de hete zomerdag, maar bij een bezoek aan dit project viel me vooral de nieuwe, volgroene tuin op die rond het houten woongebouw is aangelegd. Dit zorgvuldige groenplan past in een ander actief Parijs beleid. Steeds meer straten in de stad worden autoluw gemaakt, waarbij aan weerszijden bomen komen en aan een zijde alle parkeerplekken plaatsmaken voor beplanting. En dat zijn dan niet een paar onderhoudsarme heesters, zoals in Nederland, maar is een diversiteit aan bloemen en heesters: een verademing in geluid, temperatuur, luchtvochtigheid en beeld. Zo zijn er nog best wat Franse lessen te leren.
Ronald Schleurholts,
architect-partner cepezed
Cobouw, 5 augustus 2022
Franse les
