De corona-crisis begon wat wonderlijk met een run op wc-papier, maar heeft de afgelopen maanden verder doorgewerkt. Met de wereld in lockdown zijn er tekorten ontstaan aan van alles, waaronder medicijnen en bijvoorbeeld vlees, wat hamburgerketen Wendy’s in de VS heeft gedwongen de menu’s aan te passen.
Op alle fronten is de kwetsbaarheid van de verschillende productie- en consumptieketens duidelijk geworden. Onvermoede verbanden zijn opeens cruciaal gebleken voor het normaal doorfunctioneren. Met alle mondiale afhankelijkheden is ons totaalsysteem uiteindelijk verrassend kwetsbaar.
De bouw blijft daarbij niet buiten schot. Er wordt nog wel doorgebouwd, maar er zijn ook tekorten aan materialen en aan vaklui, vaak arbeidsmigranten die voor langere tijd zijn teruggekeerd naar hun thuisland. En dat net nu de prijzen de afgelopen jaren al exponentieel zijn gestegen.
Maar waar zitten die gestegen prijzen nou in? Allereerst in de hoogconjunctuur die het bouwers na de economische crisis weer mogelijk heeft gemaakt te kiezen. En daarbij vooral in te zetten op minimale risico’s en maximale rendementen. Links en rechts hebben ze ook vast wat gecompenseerd voor de schrale tijden eerder.
Maar misschien zit een deel van de gestegen kosten ook wel verderop in de keten, bij de toeleveranciers en de producenten van bouwmaterialen en grondstoffen. Juist daar heeft de lockdown afgelopen tijd ook huisgehouden, dus wie weet wat voor leveringsproblemen en prijsstijgingen er nog gaan volgen. Vooralsnog lijkt de opdrachtgever in ieder geval geketend aan de bouwkolom en lijkt hij de hoge prijzen maar te moeten accepteren.
Maar corona heeft ook geleid tot nieuwe wendbaarheid. DSM is in staat gebleken snel desinfectievloeistoffen te produceren. Met Nederlandse beddenproducent Auping vormt het chemieconcern bovendien een onverwachte alliantie voor de productie van mondkapjes.
Misschien kan de bouw hier wat van leren; kunnen partijen buiten de gangbare ketenverbanden om plots tot bijzondere resultaten komen. Door onverwachte samenwerkingen of door wat stapjes in de keten over te slaan. Wie weet levert dit ook een wat gezondere prijs-kwaliteitverhoudingen op.
Ronald Schleurholts, architect partner cepezed
Cobouw, 4 juni 2020
geketend
