Het was een aansprekend beeld: president Obama die tijdens zijn bezoek aan Nederland een blik wierp op de maquette van het 3D te printen grachtenpand ontworpen door DUS architects. Ook de EU-vergaderingen onder Nederlands voorzitterschap vinden het komend half jaar plaats achter (deels) 3D-geprinte gevels. Het printen van gebouwen of delen daarvan is een van de meest aansprekende bouwinnovaties van het moment.
Wel lijken we nog te stuiten op een klassiek fenomeen bij de introductie van nieuwe materialen en technieken; traditie en ervaring staan in de weg van directe doorontwikkeling. Bij genoemd grachtenpand stapelt de printer bijvoorbeeld een soort kunststofvariant van het holle B2-betonblok – zelf weer een wat grove doorontwikkeling van de baksteen.
Dit fenomeen is letterlijk ouder dan de weg naar Rome. De oude Grieken bouwden hun stenen tempels zoals ze die daarvoor nog uit hout optrokken; met eenvoudige stapelconstructies van balken en kolommen. Voor stenen boogconstructies en gewelven waren eeuwen later de Romeinen nodig. De eerste en oudste gietijzeren brug, in 1779 al gebouwd in het Engelse Shropshire, heeft een overspanning van 30 meter. Alle componenten zijn gekoppeld alsof het een traditionele houtconstructie uit die tijd betreft: met zwaluwstaarten en pen-en-gatverbindingen. Inmiddels begrijpen we ijzerlegeringen beter en bouwen we stalen bruggen met een overspanning van 1.9 kilometer.
De meest inspirerende exploratie van het 3D-printen is momenteel te zien in het Groninger Museum op een expositie van Joris Laarman; een jonge ontwerper die 3D-printsoftware heeft gekoppeld aan lasrobots. De software volgt krachtlijnen, laat materiaal weg waar dat niet nodig is en simuleert op die manier de natuur. Het resultaat bestaat uit ‘gegroeide’ objecten met beender- of takachtige structuren in de vorm van stoelen, kasten, tafels of zelfs een voetgangersbrug. Laarman toont een fascinerende mix van vormgeving, conceptueel denken en een cutting edge-toepassing van de meest actuele technieken.
Ronald Schleurholts, directeur-architect cepezed, Delft
Cobouw, 28 januari 2016
imprint
