Afgelopen week schoof ik als architect aan bij een rondetafelgesprek over circulariteit. De deelnemers kwamen uit de volle breedte van de bouwsector; van opdrachtgevers, financiers en adviesbureaus tot aannemers en toeleveranciers. Interessant aan zo’n setting zijn de verschillende invalshoeken en ervaringen.
De businesscases van leveranciers die vooroplopen in het terugnemen en scheiden van grondstoffen blijken bijvoorbeeld nog weerbarstig. Veel producten zijn misschien in basis prima geschikt voor terugname, maar de loonkosten voor transport, demontage en scheiden zijn vaak gewoon nog te hoog. Zo is het vooralsnog dus niet de materiaalschaarste, maar het arbeidsloon dat bepalend is voor een gezond economisch, opschaalbaar circulair model.
Ook worstelt de bouwkolom met het meetbaar en vergelijkbaar maken van circulariteit. Wat is een eenduidige definitie en hoe stellen we een overkoepelende norm en rekensystematiek op? Maar het begin is heus niet zo moeilijk.
Ons bureau heeft recent verschillende circulaire projecten opgeleverd, waaronder het restaurant en meeting center The Green House in Utrecht en de Tijdelijke Rechtbank in Amsterdam. De kernopgave was simpel: voorkom verspilling! Daarvoor gebruikten we een eenvoudige NIBE-meetmethode waarin de toegepaste materialen zijn gewogen op CO2-belasting. Aanvullend keken we of het materiaal hergebruikt of herbruikbaar was. Alles bijeen een simpele methodiek die vergelijken tussen opties gemakkelijk maakte. En naast verantwoord en herbruikbaar materiaalgebruik zelf, weegt bovenal het minimaliseren van de hoeveelheid materiaal sterk mee.
Het BIM-model bevat bovendien al alle relevante materiaalhoeveelheden, zodat er voor de meting nauwelijks extra inspanning nodig is. Alle denk- en verbeeldingskracht blijft zo beschikbaar voor het bedenken en ontwikkelen van goede demontabele bouwelementen die met verantwoorde grondstoffen efficiënt te prefabriceren zijn. Met een demontageplan bij het contracteren of vergunningaanvragen wordt dit denken ondersteund. Doordachte, geprefabriceerde en demontabele bouwpakketten leiden in onze ervaring ook nog eens tot betere arbeidsomstandigheden en een hogere gebouwkwaliteit. Zo zijn ze goed voor zowel mens, gebouw als milieu!
Ronald Schleurholts, architect-directeur cepezed
Cobouw, 11 december 2018
laaghangend circulair fruit
