Vooropgesteld dat er natuurlijk positieve uitzonderingen zijn, heeft ons architectenbureau er bijna dagelijks last van dat installatieadviseurs de grootste liability binnen het ontwerpproces vormen. Vaak niet vooruit te branden en als men dan eindelijk productie levert, schort het aan kwaliteit. In overlegsessies overeengekomen zaken zijn niet verwerkt, tekeningen hebben omissies en strijdigheden. Dit roept vanzelfsprekend ergernis op, want het vraagt om voortdurend aanjagen, bijsturen en corrigeren. Voor dat laatste is vaak geen tijd meer, wat in de uitvoering leidt tot ad hoc damage control.
Naast dat ze bronnen van ergernis en kwaliteitsverlies zijn, roepen deze ervaringen vragen op. Met de opkomst van warmteterugwininstallaties, ventilatiesystemen, zonnepanelen en domotica nemen gebouwinstallaties de afgelopen decennia een steeds groter deel van de (ge)bouwkosten in. Hoe kan het zijn dat die intensivering van de installatiecomponent in zo’n schril contrast staat tot de dagelijkse adviespraktijk, waarin men zich beperkt tot onuitgewerkte principeschema’s, zonder afstemming van zelfs de eigen deeldisciplines? Hoe komen installatieadviseurs hier steeds mee weg?
Mogelijk zijn de opdrachten niet voldoende specifiek omschreven. Daarnaast blijken de installatieadviesbureaus fragmentarisch georganiseerd; adviseurs moeten hun tijd over te veel verschillende projecten verdelen, interne specialisten worden niet gecoördineerd en de communicatie tussen adviseurs en tekenaars ontbreekt.
Het hedendaagse modelleren in BIM legt de keerzijde van dit reactief, terughoudend en schematisch ontwerpen genadeloos bloot. Hier bestaat de schematische weergave immers niet meer: iedere component, of die nu bouwkundig, constructief of installatietechnisch is, neemt in het virtuele gebouw daadwerkelijk ruimte in en moet aansluiten op zowel de eigen als de aanpalende disciplines. BIM biedt daarmee ook een kans. Wanneer installatieadviseurs het modelleren niet meer beschouwen als opgedrongen kwaad, maar het omarmen als tool voor de fysieke inpassing van hun concepten, valt er een wereld te winnen. Concretisering en het nobele ambacht van het passen en meten vormen nu eenmaal een cruciaal onderdeel van het ontwerpen en technisch adviseren in de bouw.
Ronald Schleurholts, directeur-architect cepezed, Delft
Cobouw, 18 juni 2015
passen en meten
