De social media bieden naast uitwassen als fake news, complotdenkers, en verkiezingsmanipulaties ook voordelen. Veel architecten en ontwerpers werken bijvoorbeeld met Pinterest, een digitaal prikbord waarop je inspirerende afbeeldingen kunt verzamelen naar type, materiaal of grafiek. Deze afbeeldingen zijn veelal van professionele fotografen en geplukt van internationale architectuurwebsites als ArchDaily en Dezeen.
Architecten en ontwerpers laten zich al sinds mensenheugenis inspireren door (internationale) collega’s en hieruit zijn interessante wisselwerkingen ontstaan. Zo raakt Frank Lloyd Wright geïnspireerd door de ruimtelijke beleving van Japanse architectuur, die hij vertaalt naar zijn zeer Amerikaanse prairie houses met daarin ‘open hoeken’ en vloeiende ruimtes. Die zijn vervolgens van invloed op bijvoorbeeld Rietveld en Mies van der Rohe. Mies ‘herimporteert’ zijn inzichten voor het moderne bouwen vervolgens naar de VS wanneer hij hoogleraar wordt in Chicago. Zo leidt wederzijdse inspiratie tot innovatie.
Het gevaar van inspiratie puur op basis van foto’s is alleen dat de ruimtelijke component en lokale context van gebouwen er doorgaans volstrekt op ontbreken. De plaatjes zijn weliswaar vaak hip, trendy en zorgvuldig belicht en gekadreerd, maar op een bepaalde manier ook vaak arm en flinterdun.
Ik bezoek graag gebouwen over de hele wereld en bekijk ze als het even kan zowel vanbinnen als vanbuiten. Zo ervaar je op alle niveaus het totaal van context, ruimtelijkheid en materialen. Dat verrijkt enorm je gereedschapskist van ruimtelijke, conceptuele en materiële ontwerpoplossingen. In je eigen ontwerpen kan je zo tot oorspronkelijke oplossingen komen vanuit de specifieke kenmerken van je project. Buiten de architectuur is trouwens ook veel ontwerpinspiratie te vinden; bijvoorbeeld in wetenschappelijke innovaties, kunst of evolutionair ontstane natuurvormen.
Je moet je dus niet teveel verlaten op de sexy architectuurfotografie op je digitale prikbord. Beter dan een Pinterestontwerper te worden van collagearchitectuur moet je actief op pad en je toolbox vullen. Misschien genereren juist jouw gebouwen dan straks een hoop tags op social media.
Ronald Schleurholts, architect partner cepezed
Cobouw, 10 november 2020