Als jurylid van het BNA Beste Gebouw van het Jaar legde ik vorige week een driedaagse bustour af langs uiteenlopende inzendingen. Uiteindelijk kun je een gebouw immers niet beoordelen op foto’s alleen; de kans is groot dat de prijs dan niet gaat naar het beste, maar het best gefotografeerde gebouw.
Wanneer je in korte tijd zo’n twintig gebouwen bezoekt, vallen trends op. Zo sprong in het oog dat veel basic woongebouwen zijn ingericht met uitgesproken, vaak prijzige en zorgvuldig ontworpen interieurs; van Japans minimalistisch tot ware stilistische retailjungles. Het interieur als spiegel van onze persoonlijkheid en ambities?
Maar de grootste gemene deler was toch de ‘wilde’ tuin geïnspireerd door landschaps-starchitect Piet Oudolf. Tegen wil en dank werd die bij het brede publiek bekend met de High Line in New York, een kilometerslang stadspark op een verhoogd voormalig treintraject langs het water van de Hudson. Een zorgvuldige mix van stoere, losjes geplaatste begroeiing met verschillende structuren, kleuren en bloeivormen geeft het beeld van een wilde tuin. Maar ondertussen is het geheel zorgvuldig geënsceneerd. Bij vrijwel alle bezochte gebouwen troffen we zo’n tuin aan. In de vorm van perkjes voor de deur, als royale ronde borders op het voorplein of op binnenstedelijke daktuinen. Soms ook in een harmonieus samenspel tussen een klein gebouw en een genereuze tuin eromheen.
Het effect van telkens weer een Oudolf-incarnatie was bijna komisch. Het deed me denken aan de Rickrolled internetmeme van een poos terug. Daarbij werden argeloze webbezoekers tijdens het klikken te pas en te onpas overvallen door het jaren tachtig-nummer Never gonna give you up van het Engelse one-hit wonder Rick Astley. Vaak vergezeld van de mededeling ‘You’ve been Rickrolled!’
Rickrolling was een ode aan de wansmaak. Oudolfed worden lijkt juist goede smaak te willen tonen. Of is het vooral een tijdsbeeld, waarin een keurig interieur binnen is gecombineerd met de wilde natuur buiten? Bovenal is een Oudolfachtige tuin heel Nederlands, met de idee van wild, maar toch zorgvuldig gepland, gecomponeerd en gecultiveerd.
Ronald Schleurholts, architect partner cepezed
Cobouw, September 9th 2020