menu sluiten

ov-knoop tilburg

bekijk

ov-knoop tilburg 

Het station van Tilburg en het gebied eromheen is de afgelopen jaren enorm opgeknapt. Het is nu een voetgangersvriendelijk, goed georganiseerd ov-knooppunt. cepezed droeg met meerdere projecten bij aan deze transformatie. We ontwierpen de openbare voetgangerstunnel in het station, het nieuwe busstation, twee fietsenstallingen en het extra treinperron. In het voortraject dachten we mee over de stedenbouwkundige organisatie van het stationsgebied, dat onderdeel is van het ingrijpende, langlopende project Tilburgse Spoorzone.

  • opdrachtgever(s)
  • gemeente tilburg
  • locatie
  • Tilburg
  • gebruiker(s)
  • publiek
  • expertise
  • architectuur

spoorzone  

De gemeente Tilburg begon in de jaren 90 aan de grootschalige ontwikkeling van de Tilburgse Spoorzone. Deelgebied na deelgebied kreeg deze lange strook grond langs het spoor, midden in de stad, nieuwe functies en een nieuwe inrichting. Zo werd het voormalige terrein van Van Gend en Loos een park en het spoorterrein achter het station een levendig, karakteristiek stadsdeel met appartementen, restaurants en andere functies, deels in voormalige fabriekspanden.

NuVastgoed

logistiek  

Bij de aanpak van het stationsgebied speelt de logistiek een belangrijke rol. Sommige delen van de Spoorzone waren namelijk meer dan 100 jaar afgesloten van de stad. Het station had alleen een entree aan de voorkant, niet aan de achterkant. cepezed nutte de nieuwe situatie met twee entrees ten volle uit door van de voetgangerstunnel bij de opgangen naar de sporen een openbare verbinding te maken tussen het noorden van Tilburg en de binnenstad. Een belangrijke voorwaarde voor de aanleg van de tunnel, was dat het treinverkeer nauwelijks hinder mocht hebben van de constructie. Daarom zijn de prefab-onderdelen van de tunnel onder de spoorbanen en perrons door geperst. In de tunnel zijn de opgangen naar de treinen en winkeltjes en kiosken. Nieuwe ingrepen baseerde cepezed zoveel mogelijk op de maten en uitgangspunten van het oorspronkelijke ontwerp van Koen van der Gaast.

lucas van der wee

ov-knooppunt  

Het gegeven van de nieuwe tunnel reorganiseerde ‘als vanzelf’ de buitenruimte van het ov-knooppunt. Het autoverkeer en het aantal parkeerplaatsen voor auto’s zijn teruggedrongen. Aan de centrumzijde kwam een modern busstation naar ontwerp van cepezed en het voormalige seinhuis op spoor 1 is gerenoveerd en kreeg een nieuwe functie als relaishuis. Buiten wijzigde de verkeerssituatie, waardoor voetgangers overal voorrang hebben en veilig over kunnen steken richting de binnenstad. Het busstation is goed vindbaar en de stallingsplaats voor taxi’s is overzichtelijk.

lucas van der wee

renovatie stationsgebouw  

cepezed is ook verantwoordelijk voor de restauratie van het monumentale stationsgebouw uit 1965 (een ontwerp van Koen van der Gaast) en het ontwerp van een extra treinperron, perron 4. Het ontwerp van Van der Gaast is een ontwerp naar ons hart, met zijn speelse H-profielen, genuanceerde kleurgebruik, terughoudende vormen. Door de ruimtes en perrons drastisch ‘op te schonen’ komt de karakteristieke architectuur van Koen van der Gaast, met zijn hoekige kap, weer prachtig tot zijn recht. Ook de stationshal is in ere hersteld, al functioneert hij nu als ontmoetingsplek en wachtruimte, met snack- en lunchkiosken in de oorspronkelijke lokettenwand. De bestaande vloer, met een speels patroon van smalle donkere banen op een witte ondergrond, bleef behouden en is waar nodig gerepareerd.

→ stationsgebouw Tilburg

lucas van der wee
lucas van der wee

busstation  

Door het ‘opschonen’ van de buitenruimte ligt het nieuwe busstation nu logisch naast het station en is het veilig te voet bereikbaar. Het nieuwe busstation is energieneutraal: het wekt evenveel energie op als het verbruikt. Passagiers wachten hier overdekt, ’s winters op verwarmde zittingen en ’s avonds in prettig licht op hun bus. De zitelementen zijn geïntegreerd in grote plantenbakken. De kap is duidelijk nieuw, maar door zijn zigzaglijn toch ‘familie’ van de monumentale kap van het treinstation.

→ busstation tilburg

lucas van der wee

fietsenstallingen  

cepezed stelde voor om de geplande, grote fietsenstalling aan de centrumzijde te vervangen door stilistisch identieke gebouwen bij beide entrees. De gevels van deze fietsenstallingen bestaan uit zwarte staalprofielen met geïntegreerde regenpijpen en glas. De ruiten staan ietsje schuin en overlappen, wat zorgt voor natuurlijke ventilatie. Het voormalige postperron is als insteekverdieping verweven in het ontwerp. Door het vele glas en de comfortabele entree, met hypermoderne poortjes, zijn de stallingen uitnodigend en valt er veel daglicht binnen. De gezamenlijke stallingscapaciteit is ruim 7 duizend fietsen.

→ fietsenstallingen tilburg

lucas van der wee

energiezuinig  

Net als het busstation zijn de fietsenstallingen energiezuinig. Naast natuurlijke ventilatie is gekozen voor ledverlichting, die deels alleen brandt als er beweging in de stalling is. ’s Avonds brand er wel licht met het oog op de veiligheid buiten, de stalling functioneert dan als een grote lampion. De daken van de stallingen zijn bedekt met sedum. Dit zorgt voor natuurlijke koeling in de zomer en warmtebehoud in de winter. Bovendien draagt het sedum bij aan de biodiversiteit in de Spoorzone en vertraagt het de waterafvoer bij piekbuien, waardoor het de riolen ontlast.

lucas van de week

perron 4
Het extra perron, perron 4, is het sluitstuk van de aanpak van de ov-knoop. Om het iconische ‘kroepoekdak’ van het station goed tot zijn recht te laten komen koos cepezed bij perron 4 juist voor een strakke, rechte kap. Het ontwerp is gericht op het minimaliseren van obstakels op het perron, waardoor er maximale ruimte is voor de reiziger. Alle installaties zijn netjes weggewerkt in de plafondconstructie, die makkelijk toegankelijk is voor service en schoonmaak. Een middenstrook in de overkapping zorgt voor natuurlijk daglicht op het perron. De vormgeving van de nieuwe entree aan de noordzijde is een echo van de bestaande entree aan de zuidkant. Net als aan de andere zijde bevindt zich hier een gevelelement met verticale latten. Dit element krijgt meer body doordat de latjes overlopen in de balustrade van perron 4.

lucas van der wee
lucas van der wee

partners

  • opdrachtgever: Gemeente Tilburg en Prorail
  • urban design: atelier quadrat
  • lichtontwerp: atelier lek
  • constructies: IMd Raadgevende interieurs, rhdhv, antea group
  • installaties & bouwfysica: Nelissen, Antea group, rhdhv
  • hoofdaannemers: BAM infra, Dura vermeer, besix
  • staalconstructies: buiting staalbouw, berselaar
  • e&w-installateur: Hoppenbouwers techniek
  • etfe-dak: Buitink technology
  • gevels: Scheuten, Lieftink, ZNR

prijzen & nominaties

  • dak van het jaar | 2019 | busstation
contact
mail bd@cepezed.nl of 
bel ons business development team op +31 (0)15 2150000

gerelateerde projecten

Busstation Tilburg

Fietsenstallingen station Tilburg

stationsgebouw Tilburg